आगामी जनगणनेमध्ये ‘नो कास्ट, नो रिलीजन’ ‘एथीइस्ट’ ‘कोड नंबर’ सह समाविष्ट करावे

चांदा ब्लास्ट

भारतात प्रथमच महाराष्ट्राच्या चंद्रपूर जिल्ह्यातील 20 विचारवंतांच्या शिष्टमंडळाने सरकारला आगामी जनगणनेमध्ये “No Caste, No Religion (धर्म मानत नाही) आणि Atheist ( नास्तिक) या वर्गाचा सांकेतिक क्रमांक ( Code Number) देऊन त्यात समाविष्ट करण्याची मागणी केली आहे.

भारतात स्वातंत्र्यापूर्वी पासुन जनगणना केली जाते. जनगणनेद्वारे विविध धर्म आणि जातीचे लोक ओळखले जातात. २०११ च्या जनगणनेनुसार हिंदू, मुस्लिम, शीख, ख्रिश्चन, जैन आणि बौद्ध अशा कोड नंबरसह, केवळ ६ धर्मांना जनगणनेत स्थान मिळाले होते. याशिवाय जर तुम्ही कोणत्याही धर्माचे असाल किंवा तुम्ही कोणत्याही धर्माला न मानणारी व्यक्ती असाल, तर तुम्हाला स्वतःला या श्रेणीत सामावून घ्यावे लागेल. त्यामुळे कुठल्याही जाती-धर्माला न मानणाऱ्या भारतातील एका मोठ्या वर्गाला आपली वेगळी ओळख मिळत नाही आणि या वेगळ्या अस्मितेसाठी आणि आपल्या अस्तित्वासाठी लढा देण्यासाठी महाराष्ट्रातील चंद्रपूर जिल्ह्यातील २० विचारवंतांच्या शिष्टमंडळाने चंद्रपूर जिल्हाधिकाऱ्यांमार्फत जनगणना आयुक्त आणि भारताचे महानिबंधक (Census Commissioner & Registrar General) यांच्याकडे विनंती केली आहे. आगामी जनगणनेत धर्माच्या स्तंभात कोणताही धर्म मानत नाही / No- Religion’, अशा प्रवर्गाचा समावेश करून त्याला कोड नंबर (Code Number)’ देण्यात यावा, अशी त्यांची मागणी आहे. तसेच ‘Atheist / नास्तिक’ या वर्गाचाही धर्माच्या कॉलममध्ये समावेश करून त्याला ‘कोड नंबर (Code Number)’ द्यावा. याशिवाय त्यांनी ज्या तिसऱ्या प्रवर्गाची मागणी केली आहे, ती ‘No Caste / जात मानत नाही, म्हणजेच त्यांचा कोणत्याही जातीवर विश्वास नाही कोड नंबरसह (Code Number)’ जनगणनेत समावेश करण्याची मागणीही करण्यात आली आहे.

हे लोक मानतात की ते कुठल्याही जातीत किंवा धर्मात जन्माला आले असले तरी राज्यघटनेचा अभ्यास केल्यानंतर ते आपला धर्म आणि जात, कुठल्याही जातीशिवाय किंवा कुठल्याही धर्माशिवाय भारतात राहु शकतात, मग ते आस्तिक असोत किंवा नास्तिक, आणि हा अधिकार त्यांना भारतीय राज्यघटनेने दिला आहे. भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद १९ (१) (अ)/ [Art 19 (1) (a)] ; बरोबरच अनुच्छेद २९ / [Art 21]; आणि अनुच्छेद २५ / [Art 25] मध्ये त्यांना हा अधिकार देण्यात आला आहे. अनुच्छेद २५ लोकांना कोणत्याही धर्माचे पालन करण्याचा अधिकार देते, तर त्यांना धर्मापासून मुक्तहोण्याचा अधिकार सुद्धा देते.

या प्रवर्गाचा नव्या पद्धतीने जनगणनेत समावेश करण्याची चर्चा आहे, असे नाही, आधीच या स्तंभाचा जनगणनेच्या स्वरूपात समावेश करण्यात आला आहे. त्यांना स्वतंत्र “कोड नंबर (Code Number)” यावा, जेणेकरून त्यांना या डेटापासून ते लढा देत असलेले अस्तित्व मिळेल, अशी त्यांची मागणी आहे. ज्याच्या आधारे भारतात किती टक्के लोक जात धर्म मानत नाहीत हे कळेल. आगामी जनगणनेत करण्यात आलेल्या फॉर्ममध्ये कोड क्रमांकासह या तीन प्रवर्गांचा समावेश करावा.

यावेळी एड प्रीतिषा साहा, श्री रमेशचंद्र दहिवडे, श्री किशोर जामदार, एड. पारोमिता गोस्वामी, मैडम, अश्विनी खोब्रागडे, श्री धनंजय शास्त्रीकर, एड वर्षा जामदार, श्री अरुण भेकळे, श्री. राजेश पिंजरकर, एड, जयंत साळवे, मैडम, पंखुरी वसंत, मैडम, आर्या बोराडे, इत्यादि उपस्थित होते.